Per januari 2013 hield de Brandweer Papendrecht op te bestaan en was zij onderdeel geworden van de Brandweer Zuid Holland Zuid. Ter gelegenheid daarvan bood het gemeentebestuur het brandweerpersoneel een afscheidsavond in het Apollo Hotel. Uiteraard voerde ik daar in mijn hoedanigheid van burgemeester en gezaghebber over de brandweer(wat overigens onveranderd is gebleven) het woord: 

"Beste mensen,

Van harte welkom op deze speciale bijeenkomst,  

Als gevolg van de Wet veiligheidsregio’s worden gemeentelijke brandweerorganisaties in beheer overgedragen aan nieuwe regio's, in ons geval de Veiligheidsregio Zuid Holland Zuid. Het gezag blijft zoals we gewend zijn overigens gewoon lokaal bij de burgemeester berusten. Een van de argumenten voor deze regionalisering is dat een grotere schaal zou zorgen voor een grotere efficiency en dat uitvoering van taken per saldo dus goedkoper kan; praktijk is echter dat we er meer voor zijn gaan betalen !

Papendrecht heeft er op aangedrongen dit streven niet bij woorden en voornemens te houden, maar er alles aan te doen dit daadwerkelijk te realiseren. Daarbij we zetten we ook alles in wat we hier sinds 1889 aan kennis en ervaring hebben opgebouwd. Bij het moment van regionalisering van de brandweer staan we aan de hand van enkele mijlpalen als eerbetoon graag stil bij de geschiedenis die het korps Papendrecht schreef.  

Ik noemde al het jaartal 1889. Om precies te zijn op 1 oktober van dat jaar werd de vrijwillige brandweer van Papendrecht opgericht. In die beginperiode waren spuithuisjes met daarin handspuiten te vinden aan het Oosteind, Westeind en aan de Noordhoek.

Nadat aan het begin van de vorige eeuw de waterleiding een welkome hulp was als brandblusmiddel, werd in 1919 voorgesteld bij brand iemand direct per fiets naar Alblasserdam te sturen om de druk op de waterleiding te verhogen (ik weet niet of dit in de praktijk ook is uitgevoerd). In die periode hebben we het overigens nog over een ‘half verplichte brandweer’: brandmeesters hadden het recht iedere ingezetene tussen 18 en 60 jaar te vorderen voor het blussen van branden.

In 1930 schafte Papendrecht de eerste motorautospuit aan. Op 5 mei 1941 werd de nieuwe kazerne aan de Kazernestraat geopend. Rond de watersnoodramp in 1953 hadden de brandweermensen hun handen vol om waar nodig en mogelijk te helpen. In september 1962 werd de jeugdbrandweer opgericht, waar sindsdien vele leden ‘warm werden gemaakt’ voor doorstroming. Van het huidige korps maakte maar liefst meer dan de helft van de leden eerder deel uit van de jeugdbrandweer.

Woensdag 2 februari 1972 woedde één van de grootste branden uit de geschiedenis van Papendrecht. Ondanks hulp van de korpsen van Alblasserdam en Dordrecht kon bij een temperatuur van meer dan tien graden onder nul niet worden voorkomen dat ongeveer de helft van het bedrijfsgebouw van scheepwerf Schram aan de Noordhoek verloren ging. 

Ook het volgende voorval heeft diepe indruk gemaakt en ik wil jullie deze anekdote niet onthouden.

Op 25 november 2012 werd de brandweer gealarmeerd voor een zeer grote brand in Nieuw-Lekkerland. Daar stond de voormalig voetbalkantine in de brand en het vuur dreigde over te slaan naar de sporthal en een woning. De leidinggevende schaalden daarom snel op om voldoende slagkracht te krijgen om het gevaar te lijf te gaan.

De brandweer Papendrecht werd met bijna het gehele korps op pad gestuurd daarheen. Twee tankautospuiten, de ladderwagen en het haakarmvoertuig met de dompelpomp. Als je daar heen rijdt is iedereen in zijn gedachten met het incident bezig in de trend van, dat wordt hard werken, waar krijgen we mee te maken en dit zal wel een langdurige inzet worden.

Doordat men in Nieuw-Lekkerland voor een goede tactiek gekozen had was het grootste gevaar geweken toen onze voertuigen aankwamen. Er werd dankbaar gebruik gemaakt van de dompelpomp. Deze zorgde ervoor dat er voldoende water was voor de ingezette eenheden. Aan de bemanning van de twee tankautospuiten en de ladder werd gevraagd om nog even stand by te blijven. Zoals plichtsgetrouwe brandweermannen betaamd deed men dat natuurlijk. De wachtplaats was direct naast een pizzeria in Nieuw-Lekkerland.

De gastvrije eigenaar nodigde alle mensen van Papendrecht uit om aan te schuiven in zijn restaurant. Zij hebben zich daar (op kosten van de eigenaar) helemaal vol gegeten met pizza schoarma en weet ik het allemaal. In plaats van keihard werken werd het keihard eten.

Het verhaal gaat nog steeds rond dat ze dit soort uitrukken maar zelden meemaken. Het is er in ieder geval wel één waar iedereen het nog over heeft.

Eind jaren zeventig startte de ontwikkeling van de geheel vrijwillige brandweer naar een zelfstandig organisatieonderdeel van de gemeente Papendrecht. Gezamenlijk werd onder meer gewerkt aan verdere optimalisering van materialen, hulpverlenings- en blusvoertuigen. Het korps ontwikkelde zich en groeide verder, ook na de verhuizing naar de huidige locatie.
Daarnaast werd de afgelopen jaren de samenwerking tussen de korpsen van Papendrecht, Sliedrecht (en Nieuw-Lekkerland) en Alblasserdam in subregio Drechtsteden-Noord intensiever. Een samenwerking waarin ons korps in de persoon van oud commandant Cees Lub en ondergetekende als burgemeester een voorname rol speelde.

Papendrecht beschikt door alle inspanningen over een brandweerkorps om trots op te zijn, met een professionele dagbezetting en meer dan dertig goed opgeleide, op hun taak berekende brandweerlieden die dag en nacht klaar stonden en staan om in dienst van de Papendrechtse samenleving op afroep aan het werk te gaan.

We kunnen onomwonden stellen dat het korps in de loop van de tijd is meegegroeid met de veranderende eisen die aan de brandweer werden gesteld. Daarin zetten we nu een volgende stap. Ik durft te zeggen dat we uitermate trots zijn op de rol die Papendrecht gaat spelen  in de veiligheidsregio.

Voor de dagdienst medewerkers brengt dat tegelijkertijd nogal wat met zich mee. Voor verschillende mensen verandert het vertrouwde werk, voor iedereen verandert de vertrouwde werkplek. In de kazerne Papendrecht komen drie flexplekken, maar de vaste plekken komen in de brandweerkazerne van Alblasserdam. De medewerkers werken niet meer bij de gemeente Papendrecht, maar gaan voor de gemeente Papendrecht werken.
Voor de vrijwilligers zijn de veranderingen iets minder tastbaar, maar zij hebben bijvoorbeeld te maken met harmonisatie van regelingen die anders zijn dan dat ze waren.
Maar om woorden van jullie postcommandant Jan Huisman aan te halen: “Wat niet verandert is de inhoud van dit prachtige vak. Of je dat nu full time doet of part time, we blijven met zijn allen nog steeds de burgerij van Papendrecht helpen waar ook maar een noodvraag is. Het korps Papendrecht zit goed in elkaar. Het is een homogene groep mensen die vol passie het werk uitvoert. Daar kan geen regionalisatie of reorganisatie iets aan veranderen.”

Ik spreek de wens uit dat de brandweer èn de veiligheidsregio ZHZ zich met die gedachte ook de komende jaren verder ontwikkelen en de belangen van inwoners van Papendrecht zullen dienen op de betrouwbare en professionele wijze die we kennen uit de zojuist geschetste geschiedenis. 

Bij de bijzondere prestaties die in die periode zijn geleverd, willen we ook graag stilstaan met een blijvende herinnering; een bijzondere en unieke herinnering; een herinnering die we speciaal voor jullie hebben laten maken. Ik overhandig dan ook graag speciale bronzen penningen. Aan de ene zijde markeert het wapen van Papendrecht en aan de andere zijde het wapen van de brandweer met de datum 31 december 2012 een gedenkwaardige periode. Een periode waarvoor niet alleen ondergetekende, als burgemeester van Papendrecht en gezaghebber over de brandweer, maar de gehele gemeenschap en het gemeentebestuur jullie oprecht dankbaar is. Onze en mijn waardering voor wat jullie vanuit het verleden tot op de dag van vandaag gedaan hebben en mijn vertrouwen voor de toekomst spreek ik uit, alsmede mijn inzet om de bijzondere relatie die wij hebben blijvend vorm en inhoud te geven. "