Open brief aan de lijsttrekkers van de politieke partijen die deel genomen hebben  aan de gemeenteraadsverkiezingen d.d. 19 maart 2014 en die naar verwachting een of meerdere zetels in de nieuwe raad 2014-2018 verworven hebben.

Papendrecht, 20 maart 2014

Zeer geachte lijsttrekkers,

Voor zover uw partij in komende raadsperiode 2014-2018 een plek en een positie verworven heeft in de gemeenteraad van Papendrecht, wil ik u daarmee oprecht en van harte feliciteren.

Dat betekent ook dat bij u een verantwoordelijkheid is komen te liggen. De verantwoordelijkheid voor een goed bestuur in onze gemeente, voor het behartigen van het belang van alle burgers, bedrijven en instellingen in Papendrecht ongeacht of zij tot uw specifieke achterban behoren, u in de verkiezingscampagne gesteund hebben of op u gestemd (zeggen te) hebben. Uiteraard zult u dat doen vanuit uw eigen gedachtengoed en visie. Dat mag en moet zelfs in de politieke en democratische context van de gemeenteraad duidelijk naar voren komen. Verkiezingen gaan niet zonder campagne en het aanscherpen van visies en standpunten hoort daarbij. Het dient immers ergens over te gaan. Daarbij is het vaak onvermijdelijk dat onderwerpen c.q. standpunten, omstandigheden en stellingnamen uit de voorliggende periode naar voren gebracht worden. Ook dat komt de duidelijkheid ten goede en met name voor de burger die naar de stembus gaat en/of daarbij aangespoord wordt te gaan stemmen.

Nu de verkiezingen voorbij zijn zal het, zoals gebruikelijk in ons land, weer duidelijk zijn dat geen enkele partij de absolute meerderheid heeft verworven en, ongeacht of dat als wenselijk ervaren wordt, alleen het dagelijks bestuur i.c. het college van de gemeente kan gaan vormen. Politieke partijen dienen te onderzoeken of en met wie zij samen een meerderheid, een coalitie, in de gemeenteraad kunnen vormen die als stabiele basis kan dienen voor het dagelijks bestuur in de komende vier jaar. Dat proces van benaderen, onderzoeken en onderhandelen is primair een partij-politiek proces, waarvoor bij u het primaat en de verantwoordelijkheid ligt en waarvoor u uiteraard aansluitend ook verantwoording dient af te leggen.

In dat proces kunt u indien gewenst en in goed overleg met ondergetekende uiteraard rekenen op voldoende ondersteuning. Het spreekt daarbij voor zich dat de griffier i.c. de griffie geheel te uwer beschikking staat alsmede via de griffie aan te trekken ambtelijke bijstand. Deze ondersteuning dient niet alleen adequaat, maar ook ordentelijk en politiek waardenvrij te zijn. Daartoe en ter bescherming van degenen die ingezet worden, zal in goed overleg zowel vrije ruimte als vertrouwelijkheid c.q. geheimhouding geborgd dienen te worden. Ik ga er daarbij van uit, dat ook u dat ten behoeve van een ordentelijk proces van essentiële waarde acht. U mag van mij verwachten dat ik mijnerzijds daartoe enerzijds zowel de voorwaarden zal scheppen, als anderzijds daarop zal toezien en zo nodig zal handelen indien deze kaders aan erosie onderhevig (b)lijken te zijn. Ondergetekende heeft dit in goed overleg met de griffier en met de secretaris afgestemd en afgesproken. 

Deze brief met de daarbij behorende bijlagen is bedoeld om u in het proces dat u de komende weken in gaat een beetje op weg te helpen. Voor aanvullende vragen en overleg ben ik altijd en ook tussentijds  beschikbaar en is mijnerzijds alle ruimte. Het verdient in ieder geval aanbeveling om steeds duidelijk te maken en te houden welke hulpvraag gesteld wordt, de daaraan verbonden mate van vertrouwelijkheid en de relatie tot het totaal van de politiek en de andere op dat moment niet betrokken partijen of personen, alsmede onderscheid te maken tussen zaken die enkel de onderhandelende partijen (coalitie?) aangaan en die alle politieke partijen betreffen.

In deze brief doe ik u een aantal suggesties waarvan u zelf bepaalt of en hoe u daarmee om wenst te gaan. Aangehecht treft u tevens een viertal bijlagen aan te weten:

-  van de zijde van de griffier:

   A.     Integriteitsbevordering door een integriteitstoets vóór benoeming van wethouders;

   B.     Weergave op hoofdlijnen van de thema’s uit de verkiezingsprogramma’s

-  van de zijde van de secretaris/algemeen directeur:

   C.     Onderwerpen die specifieke aandacht verdienen in het onderhandelingsproces

                 D.     Het actuele financiële kader

-  van mijn kant vraag ik uw bijzondere aandacht voor:

   E.     De relatie burger en bestuur, de vertrouwensrelatie, die het fundament is van onze democratische samenleving. Gisteren heeft de burger gesproken en u allen het vertrouwen gegeven. De burger die soeverein is en daarmee onze ‘opdrachtgever’; de burger die eenmaal dat vertrouwen gegeven, zich de komende vier jaar ook zal moeten schikken naar de lokale wet- en regelgeving in zijn of haar rol als ‘onderdaan’. De burger die zich gedurende die vier jaar wel gezien, gehoord en serieus genomen wil weten, die niet door de gemeente als klant van een productie apparaat gezien wil worden, maar die in de twee eerdergenoemde rollen ook benaderd, erkend en gerespecteerd wil worden.

          F.     Geef ik u in overweging kort na de installatie van het nieuwe college met de gehele raad een open proces in te gaan van nadere oriëntatie en verdieping op de toekomstige bestuurlijke positie van Papendrecht. De raadsvisie ‘Verbindend in Samenwerking’ uit 2012 stelt dat Papendrecht streeft naar succesvolle samenwerkingsverbanden. Het samenwerkingsverband Drechtsteden heeft afgelopen periode veel aandacht gevraagd en gekregen; zal dat ook in de toekomst doen. Tegelijkertijd is de bestuurlijke context aan de andere kant van Papendrecht aan verandering onderhevig (de vorming van Molenwaard en het advies van de commissie Schutte) en kan het wenselijk zijn daar, in het voedingsgebied van Papendrecht, in voldoende mate aandacht voor te hebben.

Voorts herhaalt ondergetekende hier de afspraak om met twee vertegenwoordigers per politieke partij (de lijsttrekker en de tweede man of vrouw) bijeen te komen op vrijdag 21 maart om 20.00 uur in de raadzaal om na de officiële bekendmaking van de verkiezingsuitslag een openbare vergadering te hebben. In die openbare vergadering, die uitdrukkelijk geen vergadering van de raad is, kunnen de twee vertegenwoordigers per politieke partij van de gelegenheid gebruik maken aan te geven hoe zij tegen de verkiezingsuitslag aankijken en welke conclusies zij daar uit trekken voor het vervolgproces van coalitievorming. Gezien het openbare karakter van deze vergadering zal daarbij ook sprake zijn van enige interactie met de publieke tribune.

Dat vervolgproces, zijnde de coalitieonderhandelingen om tot de vorming van een nieuw college te komen, kan geleid worden door de grootste partij. Daarnaast is er de mogelijkheid gebruik te maken van een informateur of formateur. De keuzes in deze zijn aan u. In ieder geval staat de griffier te uwer beschikking als secretaris van het bedoelde overleg.

Naast het onderhandelingsproces dat leidt tot een coalitieakkoord en normaliter de basis zal vormen voor een collegeprogramma zijn er nog allerhande zaken, die raadsbreed in gezamenlijkheid met alle politieke partijen besproken of onderhandeld dienen te worden. Mijn voorstel is daarvoor de datum van 10 april te reserveren, wederom in de samenstelling van twee vertegenwoordigers per politieke partij. Mocht  in deze of anderszins nog verder overleg nodig zijn dan verzoek ik u nu reeds 22 april en 08 mei daartoe te reserveren.

Een belangrijk aandachtspunt betreft de wijze van onderhandelen en de mate van openbaarheid daarbij. Dat is aan u ter bepaling. Wellicht mag ik u in overweging geven er aandacht voor te hebben, dat het niet ongebruikelijk, sterker zelfs dat het gewenst is, dat er met regelmaat momenten zullen zijn van “terugkoppeling” naar ondergetekende, alsook dat het aanbeveling verdient om de niet onderhandelende overige partijen, de pers en daarmee de burgers die hun stem hebben uitgebracht, te blijven informeren over de voortgang in het onderhandelingsproces. Uiteraard zal in de openbare vergadering van de raad, waarin de wethouders geïnstalleerd worden, het nieuwe college zich presenteert en de coalitie vorm gekregen heeft, ruimte zijn voor verantwoording en politiek debat over de formatie en de resultaten daarvan. Afhankelijk van de voortgang van de coalitievorming voorzie ik vooralsnog twee mogelijke data van raadsvergaderingen waarop dat het geval zal kunnen zijn, te weten op 24 april of 15 mei 2014.

Betreffende de gedachtevorming omtrent samenstelling van het college en met name de portefeuilleverdeling wil ik in zijn algemeenheid uw aandacht vragen voor de bestuurskracht en voor de effecten op de praktijk van collegiale samenwerking en gezonde verhoudingen. Zonder daarbij specifiek te willen zijn breng ik in dat verband het uitgangspunt van de zogenaamde “checks and balances” naar voren. Dat geldt zowel politiek, bestuurlijk, maatschappelijk als in relatie tot de gemeentelijke organisatie en individuele werkdruk.

Wetende en respecterende dat de uiteindelijke samenstelling van het college de resultante is van uw politieke proces geef ik u vanuit bestuurlijk oogpunt  bezien mee, dat de gemeente Papendrecht (inclusief de bestuurlijke drukte die zich zo hier en daar voordoet) prima bediend kan worden door een college van een drietal wethouders in een full-time functie. Daarmee wordt versnippering van portefeuilles voorkomen c.q wordt samenhang in de portefeuillesamenstelling bevorderd. Dat komt de bestuurlijke effectiviteit ten goede en daarmee wordt tevens ambtelijke in-efficiency voorkomen.

Met een nieuwe raad, een nieuwe coalitie, een nieuwe oppositie en een nieuw college kan in Papendrecht een nieuwe lente aanbreken. Dat is geen automatisme of vanzelfsprekendheid. Partijen en betrokken personen moeten dat ook wensen, willen en kunnen; moeten de bereidheid hebben daarop in meerdere opzichten te investeren. Wetende hoe consciëntieus u uw taak op weg naar deze nieuwe raadsperiode tot op heden ingevuld heeft, heb ik er op voorhand  alle vertrouwen in dat die bereidheid bij u als volksvertegenwoordiger volop aanwezig is. Veel aandacht zal nu, in de eerste periode, bijna onvermijdelijk uitgaan naar de vorming van de nieuwe coalitie.

Als burgemeester en voorzitter van het college is het mijn taak er toe bij te dragen dat het nieuwe dagelijks bestuur voldoende toegerust en voorbereid is c.q. in staat gesteld wordt haar belangrijke bestuurlijke taak zo adequaat mogelijk op te pakken en uit te voeren. Daar hebben alle burgers van Papendrecht recht op, sterker nog: dat verwachten zij van ons. Teneinde in die zin een goede collegiale start te maken en als nieuw College van B&W voortvarend als team aan de slag te kunnen heb ik voorzien in de organisatie van een collegeconferentie, waarin de basis daarvoor gelegd kan worden. Met inachtneming van de mogelijke data van installatie van de wethouders in de raadsvergadering van ofwel 24 april ofwel 15 mei heb ik daartoe aansluitend voorbereidingen getroffen c.q. reserveringen gemaakt voor respectievelijk 28+29+30 april of 19+20+21 mei.

Als burgemeester en voorzitter van de gemeenteraad acht ik het tevens tot mijn taak in bijzonderheid aandacht te besteden aan de vorming en begeleiding van de oppositie. Ook zij vervullen in ons democratisch bestel een heel belangrijke rol en dienen zich daartoe in voldoende mate te kunnen voorbereiden en toegerust te zijn.

Met de griffie heb ik me er op beraden condities te creëren die daarbij behulpzaam kunnen zijn. Wij hebben zowel logistiek als inhoudelijk voorbereidingen getroffen voor studie- of conferentiedagen waarop de diverse geledingen binnen de gemeenteraad zich nader kunnen bezinnen op hun rol en bijdrage in de komende raadsperiode. Wij stellen u het volgende voor en verzoeken hierbij een ieder, voor zover dat al niet gebeurd is, de volgende data in zijn of haar de agenda te reserveren:

a. 13 juni : drie dagdelen voor de leden van de gemeenteraad (en college)

b. 14 juni: idem, één dagdeel.

Tevens bericht ik u bij deze dat de griffier in goed overleg op zich genomen heeft om direct na de installatie van de nieuwe raad en aan het begin van de nieuwe zittingsperiode een aantal dagdelen te verzorgen ter nadere introductie en instructie voor het functioneren van het raadslid in de praktijk. Zowel nieuwe als ervaren raadsleden worden bij deze uitgenodigd om deze “gereedschapskist voor het raadslid” in ontvangst te nemen respectievelijk samen aan te vullen. Daarbij zal ook aandacht besteed worden aan de overige zogenaamde verbonden partijen.

Tot slot spreek ik de wens uit met deze inbreng een bijdrage te kunnen leveren aan uw politieke proces van coalitie onderhandelingen, collegevorming, oppositievorming en raadsvorming. Een en ander is niet uitputtend en dat was ook niet de opzet. De bereidheid en de mogelijkheden zijn aanwezig u naar vermogen te faciliteren en/of te adviseren bij dit proces en in de komende raadsperiode; uiteraard vanuit een positie van onpartijdigheid en gelijke behandeling van welke partij of welk raadslid dan ook.

Dat zie ik als een belangrijke waarborg om de komende weken een correct en zorgvuldig proces gestalte te geven, met vertrouwen over en weer en voor zover mogelijk, openheid naar alle partijen toe. Mochten wij gezamenlijk op die manier erin slagen de basis te leggen voor goede politiek-bestuurlijke verhoudingen voor de komende vier jaar, dan is daarmee deze missie geslaagd. Immers nu de burger zijn stem heeft laten gelden is het aan het politiek-bestuur, in zijn onderscheiden geledingen, om het algemeen belang van Papendrecht te dienen en om Papendrecht helder en duidelijk geformuleerd krachtig te besturen.

In het besef dat naast uw gewone werk, de verkiezingscampagne de nodige extra inspanningen heeft gevraagd, de uitslag van de verkiezingen reden tot meer of minder vreugde kan vormen en nu weer veel verantwoordelijke opgaven te wachten liggen, wens ik u allen voor uw eervolle werk en taken in de komende weken en de nieuwe raadsperiode veel kracht en wijsheid, maar ook werkplezier en succes toe!

Met vriendelijke groet,

C.J.M. de Bruin,

voorzitter van de gemeenteraad

c.c. de leden van de raad

de griffie

de organisatie

de media.