Burgemeester C.J.M. (Kees) de Bruin, Papendrecht
paap

Postzegel

Weblog

tiende adoptie oorlogsmonument - 19-4-2012

Dit jaar, 2012, is het de tiende keer dat leerlingen van het basisonderwijs zich oriënteren op de Tweede Wereldoorlog via het project: adoptie van het oorlogsmonument. Zij onderzoeken wat er zich heeft afgespeeld en over oorlog en geweld van toen naar heden. Daar heb ik in mijn toespraak op aangesloten:

 
" Beste jongens en meisjes, begeleiders,
  vaders en moeders, opa’s en oma’s en
  overige aanwezigen w.o. wethouder Scheurwater

Welkom, welkom bij het oorlogsmonument voor de overdracht van de adoptie door leerlingen van de groepen 8a en 8b van De Knotwilg (locatie Wilgenhoeck) aan leerlingen van groep Z7 van de Prins Florisschool.

Het is vandaag voor de tiende keer dat Papendrechtse scholieren met een bijeenkomst en overdracht aandacht besteden aan het oorlogsmonument en daarmee aan de Tweede Wereldoorlog. Net als de leerlingen die jullie voorgingen, verdiepen jullie je in de betekenis van het monument en in allerlei onderwerpen die te maken hebben met die wereldomvattende oorlog. De leerlingen van de Knotwilg hebben bijvoorbeeld aandacht besteed aan: de manier waarop we naar die gebeurtenissen kijken.

Ik denk dat jullie gemerkt hebben dat die gebeurtenissen heel verwarrend konden zijn. Mensen – zoals Anne Frank – wisten tijdens de Tweede Wereldoorlog lang niet altijd wie wel en wie niet te vertrouwen was. Wie staat aan de ‘goede kant’, wie hoort bij de ‘slechteriken’? In films lijkt het vaak zo eenvoudig, zo zwart-wit. De werkelijkheid is meestal ingewikkelder. Zo ingewikkeld dat de mensen die er voor geleerd hebben en hun kennis op scholen en universiteiten overbrengen aan studenten, en leerlingen zoals jullie, het ook niet altijd met elkaar eens zijn.

Niet iedereen koos er bijvoorbeeld voor zich honderd procent tégen bezetters als de Duitsers, de Japanners of de Italianen te keren. Ook niet iedereen koos er voor honderd procent mét de bezetter mee te doen. Deze beide groepen personen – die met een uitgesproken mening dus - waren zelfs een minderheid. Voor de meeste mensen was het belangrijker de oorlog door te komen, te overleven, te zorgen dat het gezin en de familie voldoende te eten hadden.
In sommige gevallen hadden mensen een functie waarin het leek alsof ze met de bezetter meewerkten. In werkelijkheid gebruikten sommigen zo’n functie om mensen te helpen, bijvoorbeeld te helpen ontsnappen aan de plannen van de bezetter. Anne Frank en haar familie moesten bijvoorbeeld onderduiken, maar werden geholpen door mensen die het beste met hen voor hadden.

Die combinatie van vertrouwen en wantrouwen, van strijd en hulpvaardigheid, van haat en liefde, is van alle tijden. Helaas lezen we elke dag in de krant, zien we op televisie of internet, over conflicten in de wereld. Maar we lezen en horen – gelukkig - ook over verbroedering, waarbij mensen en volkeren zich verenigd voelen en samen opkomen voor hun gedeelde belangen of voor anderen die in nood zijn. Ook op kleinere schaal, in ons dagelijks leven, hebben we te maken met zulke tegenstellingen en kun je lang niet altijd zeggen wie er nu gelijk heeft en wie niet.

Maar uiteindelijk gaat het ook niet om gelijk hebben of om onze mening aan anderen op te leggen. We hoeven het niet altijd met elkaar eens te zijn. Wat we wel kunnen doen is proberen ons een beetje te verplaatsen in andere mensen. Wat we wel kunnen doen is proberen een beetje aandacht, begrip en respect te tonen voor elkaar. Wat we wel kunnen doen is met elkaar praten. Zodat we elkaar leren kennen en van elkaar kunnen leren. Zodat we elkaar accepteren zoals we zijn. Als wij dat allemaal in ons eigen leven proberen te doen, mogen we dat ook van anderen vragen; kunnen we met die houding wellicht voorkomen dat gewelddadige conflicten en oorlogen, onderdrukking of bezetting door vreemde landen en volken blijft bestaan. Helaas is er ook op dit moment nog steeds sprake van oorlog, strijd, dood en verderf in onze wereld. Daar kunnen we vanuit onze eigen situatie niet direct verandering in aanbrengen, maar we mogen daar nooit onze schouders over ophalen.

Jullie, beste leerlingen, laten zien te willen leren van de verhalen en gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog. Daarvoor wil ik jullie een groot compliment geven en dank zeggen. Daarnaast hoop ik van harte dat de adoptieperiode van het oorlogsmonument een waardevolle ervaring is, waar jullie zo af en toe aan blijven terugdenken en jullie van geleerd hebben hoe het wel, maar vooral ook hoe het niet moet !

***

 

Terug